Moeten woningcorporaties Europees aanbesteden in 2024?

Woningcorporaties staan voor enorme uitdagingen om huizen te bouwen en verduurzamen, om de woningnood te verlichten én CO2-neutraal te worden. Hierbij zoeken ze steeds meer naar partners voor langdurige, structurele samenwerkingen. Deze contracten zijn zeer interessant voor bijvoorbeeld cv-installateurs, onderhoudspartijen en leveranciers van zonnepanelen en duurzame installaties.

Waar je precies op inschrijft

Woningcorporaties zijn, volgens de Nederlandse wetgeving, geen aanbestedende diensten. Zij zijn dus niet verplicht om zich aan de Aanbestedingswet te houden. Deze uitzondering bestaat al lang, maar de Europese Commissie is het hier niet mee eens. Zij vindt dat woningcorporaties publieke instellingen zijn, en daarom aanbestedingsplichtig. In 2017 heeft Nederland een aanmaningsbrief ontvangen, in 2019 een ingebrekestelling en in 2021 een ‘met redenen omkleed advies’: een laatste aanmaning voor een stap naar het Europese Hof van Justitie. Vervolgens is het al enkele jaren stil. Wat is nu de stand van zaken?

Corporaties willen in ieder geval graag dat deze uitzondering blijft bestaan, omdat zij bang zijn dat aanbestedingsplicht leidt tot stroperige procedures. Brancheorganisatie Aedes lobbyt actief om te voorkomen dat de Aanbestedingswet gaat gelden voor woningcorporaties.

Intussen worden inkooptrajecten van woningcorporaties steeds transparanter en professioneler en gaan daardoor steeds meer op Europese aanbestedingen lijken. Tegelijkertijd blijven de verschillen met ‘echte’ Europese aanbestedingen groot. Vooral waar het gaat om de rechten van (potentiële) inschrijvers en de eisen die worden gesteld aan de transparantie en proportionaliteit van de procedure.

Tegelijkertijd is logisch dat corporaties zich voorbereiden op een aanbestedingsplicht. Als het Europees Hof uiteindelijk uitspraak zou doen, zijn de corporaties namelijk met terugwerkende kracht aanbestedingsplichtig. Corporaties zijn al bezig om hun risico’s te beperken. Veel contracten die nu worden afgesloten, bevatten bijvoorbeeld een clausule waardoor de overeenkomst wordt ontbonden als de corporatie als aanbestedende dienst wordt aangemerkt.

Daarom zal duidelijkheid, als die in 2024 komt, voor zowel de corporaties als inschrijvers beter zijn.

Hoe je dat succesvol doet

In de afgelopen jaren heb ik inschrijvingen gemaakt op verschillende aanbestedingen van woningcorporaties. Graag deel ik 3 tips om deze aanbestedingen te winnen:

• Begrijp de verschillen tussen de inkooptrajecten van woningcorporaties en Europese aanbestedingen. Stem hier je benadering van bijvoorbeeld de vragenronde op af. Je kunt jouw argumenten beter onderbouwen met het eigen inkoopbeleid van de woningcorporatie dan met principes uit de Aanbestedingswet, die niet van toepassing is.
• Verdiep je in de principes en kaders van de corporatie. Omdat woningcorporaties vaak een eigen inkoopbeleid hebben en samenwerken met verschillende inkoop-adviesbureaus, kan hetzelfde begrip in het ene inkooptraject iets anders betekenen dan in het andere traject. De ene corporatie zoekt een co-maker, de andere een Uitvoeringspartner. Gebruik telkens de juiste woordenschat en begrijp wat de concepten betekenen.
• Laat zien dat je een flexibele partner bent. Het is nu eenmaal zo: omdat de aanbestedingswet niet van toepassing is, heeft een woningcorporatie meer vrijheid in het beoordelingsproces en bijvoorbeeld bij het opstellen van de planning. Het helpt je meestal niet om overmatig kritisch te zijn op dit soort punten.

Wil jij partner worden van een woningcorporatie?

Ik heb bedrijven geholpen om samenwerkingspartner te worden van meerdere woningcorporaties. Heb jij hulp nodig om de juiste snaar te raken? Ik kan je helpen. Neem contact op, dan gaan we aan de slag.